Ελαιόλαδο

Το ελαιόλαδο είναι φυτικό έλαιο που λαμβάνεται από τον καρπό του ελαιόδεντρου (olea europaea). Μεταξύ άλλων αποτελεί βασική πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων, γεγονός που το συνδέει με πληθώρα θετικών επιδράσεων στην καλή υγεία του ανθρώπινου οργανισμού. Γνωστό στην ανθρωπότητα από την αρχαιότητα, συμμετέχει ακόμα και στις μέρες μας στην καθημερινότητα δισεκατομμυρίων ανθρώπων ασκώντας έντονη επιρροή σε τομείς όπως η ιατρική, το εμπόριο, η θρησκεία και οι τέχνες.

Στις μέρες μας, παραπάνω από 750 εκατομμύρια ελαιόδεντρα καλλιεργούνται παγκοσμίως με το 95% αυτών να εντοπίζονται στην λεκάνη της Μεσογείου. Αυτό το πραγματικά εντυπωσιακό ποσοστό αποδίδεται πρωτίστως στο εύκρατο μεσογειακό κλίμα, το οποίο παρέχει στο ελαιόδεντρο ένα σταθερό περιβάλλον ιδανικών συνθηκών θερμοκρασίας και υγρασίας. Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία παράγουν το 70-75% της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής σε ελαιόλαδο^[1], ενώ ευθύνονται και για το περίπου 80% της συνολικής ευρωπαϊκής κατανάλωσης. Σύμφωνα με εμπορικά στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής^[2], η Ισπανία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής σε ελαιόλαδο (όλων αθροιστικά των ποιοτικών κατηγοριών) με 655.000 τόνους ετησίως, ενώ η Ιταλία ο μεγαλύτερος αγοραστής και διακινητής σε ελαιόλαδο παγκοσμίως με περίπου 533.000 τόνους. Παρά το μικρό της μέγεθος, η Ελλάδα με περίπου 140 εκατομμύρια ελαιόδεντρα προσφέρει το 12-14% της ετήσιας παγκόσμιας παραγωγής σε ελαιόλαδο (300.000-350.000 τόνους). Ωστόσο, σε όρους ποιότητας κατατάσσεται στην κορυφή της κατάταξης, καθώς σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου^[3], η Ελλάδα αποτελεί τον μεγαλύτερο παραγωγό και εξαγωγέα σε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, εκείνης της κατηγορίας ελαιολάδου με την υψηλότερη ποιότητα και την πλουσιότερη διατροφική και βιολογική αξία. Περισσότερο από το 80% της συνολικής ελληνικής παραγωγής ελαιολάδου κατηγοριοποιείται ως έξτρα παρθένο (για το νησί της Κρήτης το ποσοστό ανεβαίνει στο 90% κατά μέσο όρο), με το αντίστοιχο ποσοστό να διαμορφώνεται για την Ιταλία περίπου στο 59% και για την Ισπανία στο 35%.

Άλλες σημαντικές χώρες παραγωγοί σε ελαιόλαδο είναι η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Κύπρος, το Μαρόκο, η Τυνησία, η Συρία, η Τουρκία και πιο πρόσφατα οι Η.Π.Α. και η Αυστραλία. Όσον αφορά τις ποικιλίες ελιάς που καλλιεργούνται ανά τον κόσμο, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός από διαφορετικές ποικιλίες με ξεχωριστά για την καθεμία χαρακτηριστικά. Πιο διαδεδομένες από αυτές η ελληνική Κορωνέικη, οι ισπανικές Picual και Hojiblanca, καθώς και οι ιταλικές Corantina και Leccino.