Από την εποχή της αρχαιότητας ο άνθρωπος συμπεριφέρονταν στο ελαιόδεντρο με τεράστιο σεβασμό και απέραντη ευγνωμοσύνη. Οι αρχαίοι Αθηναίοι, εμπνευστές και δημιουργοί ενός από τους πλέον σύνθετους, μεγαλειώδης και με ισχυρή επιρροή ανθρώπινους πολιτισμούς, θεωρούσαν το δέντρο της ελιάς ιερό και το προστάτευαν με ειδικούς νόμους που απαγόρευαν το κόψιμο του από τοπικούς ελαιώνες της περιοχής. Αυτή η ευγενική και γεμάτη ευγνωμοσύνη συμπεριφορά υπαγορεύονταν από τον σημαντικό ρόλο που το ελαιόδεντρο έπαιζε σε ποικίλες εκφάνσεις της καθημερινής ζωής των ανθρώπων της εποχής.
Ενώ κατά τα πρώτα στάδια της αλληλεπίδρασης της με τον άνθρωπο η ελιά χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά για την ικανοποίηση αναγκών διατροφής, στην πορεία και καθώς οι άνθρωποι ανακάλυπταν τις μοναδικές της ιδιότητες ο ρόλος του ελαιόδεντρου αναβαθμίστηκε σημαντικά. Εμπόριο, Ιατρική, Λατρεία, Αθλητισμός, Τέχνη και Καλλωπισμός υπήρξαν μερικά από τα πεδία στα οποία η ελιά και το ελαιόλαδο χρησιμοποιήθηκαν ευρέως. Παρακάτω παραθέτουμε μια σύντομη περιγραφή με τις πλέον διαδεδομένες αυτές χρήσεις από την αρχαιότητα έως και τις μέρες μας.